BIOGRAFÍA

Aínda que os meus apelidos inducen algúns a erro (É galego, vostede?) son ben da Terra. Os Harguindey –orixinarios de Iparralde, que moitos coñecen por “País basco francés”)- establecéronse en Compostela hai xa dous séculos, e os Banet –probablemente procedentes da rexión do lago de Como, en Italia- tamén chegaron á Coruña aproximadamente pola mesma época.

Nacín en Lugo -onde meu pai, santiagués, era dentista- e alí vivín ata os catorce anos, momento no que -ao morrer meu pai- fumos vivir á Coruña.

Debido a esa tendencia a interpretarmos a posteriori feitos ocurridos no pasado como explicación ou influencia na nosa vida, reproducirei dúas lembranzas que poderían ser significativas:

    1)Tería eu oito ou nove anos e estaba na cociña da miña casa. Non sei moi ben polo que, mais o caso é que me vexo dicíndolle fachendoso á cociñeira: Eu sei falar gallego! (“Naturalmente” a miña familia só falaba castelán). A cociñeira, rexoubeira, respóndeme: Ti que vas saber, ho!. –Si que sei –porfío eu. –Pois a ver, logo: como se chama esto? –dixo sinalando o trebello de cociña onde se friten os alimentos. –É unha sartén –contestei ufano, seguro de aprobar o exame. –Pois non! –púxose ela, triunfal- É unha tixela.

Paréceme unha evidente mostra (houbo outras despois) de interese polo galego, un interese que se cadra era só filolóxico (no sentido máis etimolóxico da palabra) ou pre-filolóxico (no sentido máis académico).

    2)Pouco tempo despois –andaría polos dez  ou once anos- estou diante da libraría “Celta”, ao cabo da rúa de San Marcos. Estou lendo, asombrado os títulos un tanto estraños dunha fileira de libros do escaparate: “Dic-cio-na-rio ga-le-go da ri-ma e ga-le-go cas…cas…cas-te-lán” (Debeu ser a primeira vez que me atopaba coa palabra)… “Can-cio-nei… can-cio-ne… can-cio-ei-ro da poesía céltiga, Ju-lius Po-kor…Po-kor…Pokorny”.  “Hei-de-gér, da esencia da verdade”, “Poesía inglesa e francesa ver-quida ao galego” (“Carai co gallego!).

Aquel día descubrín asombrado que se podía traducir ao galego dende o alemán, o inglés ou o francés, e que aquela lingua servía tamén para os asuntos máis raros e elevados.

Na Coruña tiven a sorte de vivir na casa do meu avó, un rexo vello que fora integrante da Cova Céltica, fundador da Academia Galega, membro dende o comezo das Irmandades da Fala, asistente significado da II Asambleia Nazonalista de Lugo e persoeiro do Partido Galeguista.

Na súa biblioteca, meu irmán Xosé Miguel e máis eu bebimos aglaiados a nosa cultura. Dende a Biblioteca Gallega de Martínez Salazar ás coleccións de Céltiga e Lar e mais as publicacións da editorial Nós, incluída a revista homónima. Dende o teatro de Lugrís Freire e de Cotarelo ás traducións de Plácido Castro e os irmáns Villar Ponte ou de Avelino Gomez Ledo. Dende a teoría política de Risco aos debuxos de Castelao.

Interesoume particularmente o da tradución. Eu xa tiña unha querenza particular pola lingua francesa e en 6º de Bacharelato comecei  a traducir textiños literarios dos nosos manuais escolares.

Fumos espallando o galeguismo entre os nosos amigos e finalmente, tras un chamamento nalgúns medios de comunicación feito por Andrés Salgueiro e por min, veu a fundación de O Facho.

E despois a Universidade, onde continuou a actividade cultural galeguista e veu o compromiso político. Ao remate dos estudos unha estadía na Francia e na Bretaña, onde decidín traducir –xa de xeito rigoroso- o primeiro texto “longo”: o Poema do país que ten fame, de Paol Keineg.

Continuei logo, simultaneando co labor docente e coa actividade cultural e política, a tarefa de confección de material escolar en galego –cun grupo de compañeiros- e a de escolmas de literatura popular para rapaciños e rapaciñas (Lerias e enredos…) e as antoloxías do conto popular, todas elas realizadas coa miña muller, Maruxa Barrio.

En 1976  afincámonos en Cangas. E tan ben nos sentimos no Morrazo que non nos movimos de aquí.

Seguiron moitas outras traducións e traballos sobre o galego, sen esquecer eidos novos como o da Banda Deseñada, na que me introduciu o meu fillo Breixo.

Sen abandonar tampouco os traballos en equipo, en colaboración con  bos e valiosos compañeiros que me honran coa súa amizade e axuda.

Como tamén me honran coa súa amizade e axuda os editores que xenerosamente me permiten poñer estas obras a disposición pública.